Voorbeeld zienswijze tegen de stationering van F-35 straaljagers op Groningen Airport Eelde

LGN maakt zich zorgen over de impact die het plan om F35 straaljagers te stationeren op Groningen  Airport Eelde kan hebben op de leefomgeving in Noord-Drenthe.

Voor wie haar of zijn mening daarover aan de politiek verantwoordelijken wil laten weten staat hieronder de tekst van een voorbeeld zienswijze.

Aan: Minister van Infrastructuur en Waterstaat
Minister B. Madlener
Rijnstraat 8
2515 XP Den Haag

Betreft: Zienswijze tegen de stationering van F-35 straaljagers op Groningen Airport Eelde

Plaats, datum

Geachte heer Madlener,

Hierbij dien ik mijn zienswijze in tegen de voorgenomen stationering van F-35 straaljagers op Groningen Airport Eelde. Deze stationering stuit op ernstige bezwaren vanuit milieu-, gezondheids- en bestuursrechtelijk perspectief. Mijn bezwaren luiden als volgt:

1. Overmatige geluidsbelasting en gezondheidsrisico’s
   In de directe belastgebieden in de regio, de gemeenten Groningen, Tynaarlo, Noordenveld en Westerkwartier, wonen naar de huidige schatting 375.904 inwoners. Het gehele belastgebied is groter. De stationering van F-35-straaljagers op de locatie Groningen Airport Eelde kan aanzienlijke gevolgen hebben voor deze bevolking. Het operationeel inzetten van F-35 straaljagers leidt tot een structurele overschrijding van de geldende geluidsnormen. De maximale geluidsniveaus kunnen oplopen tot boven de 125 decibel, wat onherstelbare gehoorschade en ernstige stressgerelateerde gezondheidsproblemen veroorzaakt. Diverse onderzoeken tonen aan dat langdurige blootstelling aan geluid boven 65 dB het risico op hart- en vaatziekten verhoogt. De Wet milieubeheer vereist een zorgvuldige afweging van gezondheidsrisico’s, en deze wordt hier evident onvoldoende gemaakt.
2. Onvoorspelbaarheid van vliegbewegingen
   De militaire aard van de operaties impliceert dat geen vast vliegschema wordt gehanteerd, waardoor de frequentie, tijdstippen en routes van de vluchten onvoorspelbaar blijven. Dit druist in tegen het rechtszekerheidsbeginsel, een fundamenteel beginsel van behoorlijk bestuur, omdat omwonenden geen redelijke verwachting kunnen hebben over de impact op hun leefomgeving.

3. Buitenproportionele belasting voor kwetsbare groepen en natuur
   Kinderen, ouderen en mensen met medische aandoeningen zijn extra gevoelig voor de gevolgen van geluidsoverlast en luchtvervuiling. Dit staat haaks op de zorgplicht van de overheid zoals neergelegd in artikel 21 van de Grondwet, waarin wordt gesteld dat de overheid de bescherming en verbetering van het leefmilieu als taak heeft. Bovendien wordt met de stationering van F-35’s de Habitatrichtlijn en de Wet natuurbescherming mogelijk geschonden, aangezien diverse beschermde natuurgebieden in de regio (zoals het Natuurnetwerk Nederland, NNN) extra worden belast.
4. Luchtvervuiling en gezondheidsrisico’s door fijnstof en CO2-uitstoot
   De F-35 straaljager stoot grote hoeveelheden ultrafijnstof en CO2 uit. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat ultrafijnstof diep in de longen en bloedbaan doordringt, met potentieel schadelijke gevolgen voor het hart- en vaatstelsel en het centrale zenuwstelsel. De stationering van deze toestellen conflicteert met de Klimaatwet en het nationale beleid om emissies te verminderen.
5. Onevenredige impact op natuur en toerisme
   De Kop van Drenthe is een gebied met waardevolle natuur en een bloeiende toeristische sector. Permanente militaire activiteiten met bijbehorende geluidsoverlast en milieuvervuiling zullen een negatieve invloed hebben op de aantrekkelijkheid van de regio voor recreanten en ondernemers. Dit belemmert de economische ontwikkeling en is in strijd met het beleid voor duurzame ruimtelijke ordening.
6. Niet geschikt voor militaire stationering
   Groningen Airport Eelde is een civiel vliegveld zonder adequate faciliteiten voor militaire operaties. De combinatie van civiele en militaire luchtvaart brengt complexe veiligheidsrisico’s en extra beheerskosten met zich mee. Dit staat haaks op de principes van doelmatigheid en proportionaliteit in het overheidsbeleid. Bovendien leidt de noodzakelijke investering in militaire infrastructuur op een verliesgevend vliegveld tot oneigenlijk gebruik van publieke middelen, wat op gespannen voet staat met de Wet financiering decentrale overheden.

Conclusie
Gezien de aanzienlijke negatieve effecten op de volksgezondheid, het milieu, de rechtszekerheid van burgers en de economie van de regio, verzoek ik u dringend om af te zien van de stationering van F-35 straaljagers op Groningen Airport Eelde. Ik roep de overheid op om alternatieven te onderzoeken die minder schadelijk zijn voor de leefomgeving en beter passen binnen de kaders van behoorlijk bestuur en milieuwetgeving.

Met vriendelijke groet,

Lijst Groen Noordenveld schaart zich vierkant achter de bezorgde omwonenden van Peize-Zuid en is verbijsterd over de handelswijze van de gemeente Noordenveld. De partij hekelt het gebrek aan transparantie en inspraak rondom het recent gepubliceerde kapplan en vindt het onacceptabel dat bewoners genoodzaakt waren naar de rechter te stappen om hun leefomgeving te beschermen. Op donderdag 13 februari, heeft de voorzieningenrechter hen in het gelijk gesteld: er mag geen boom worden gekapt totdat de Raad van State uitspraak heeft gedaan.
Volgens Lijst Groen Noordenveld is het ronduit schrijnend dat dit soort juridische noodremmen nodig zijn om de gemeente tot de orde te roepen. ‘‘Het lijkt erop dat de gemeente koste wat kost haast wil maken, zonder rekening te houden met de belangen van bewoners en natuur,’ aldus de partij. ‘Dat omwonenden zich gedwongen voelen naar de rechter te stappen om gehoord te worden, is een blamage voor het gemeentelijk beleid. Een rechter moet nu corrigeren wat de gemeente had moeten voorkomen: overhaaste beslissingen zonder fatsoenlijke communicatie en zorgvuldige afweging van de gevolgen.’ 
Volgens Lijst Groen Noordenveld zet de gemeente bewust de versnelling aan in het  ontwikkelproces van Peize-Zuid. Er is nog geen uitspraak van de Raad van State, maar de bomenkap stond voor de week van 17 februari 2025 al gepland. Dat was ronduit voorbarig en onverantwoord.

Willekeur en onduidelijkheid
Het gepubliceerde kapplan (zie Gemeenteblad 2025, 54412 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen ) roept meer vragen op dan het beantwoordt. ‘Er ontbreekt een duidelijke onderbouwing en er is nauwelijks gecommuniceerd met de bewoners. In de omgevingsapp van de gemeente zijn voorafgaand aan de publicatie al vragen gesteld, maar die zijn simpelweg genegeerd. Daarnaast lijkt de keuze voor de bomenkap op sommige plekken, zoals aan de Oostingslaan, volledig willekeurig en niet direct gerelateerd aan de nieuwbouwplannen. Waar is de logica?’ vraagt de partij zich hardop af.

Waarom deze haast?
Lijst Groen Noordenveld eist opheldering over de werkwijze van de gemeente. ‘Waarom wilde de gemeente koste wat kost nú gaan kappen, terwijl de juridische procedure nog loopt? Waarom geen pas op de plaats, geen overleg met bewoners en geen oog voor de  waterproblematiek in het gebied terwijl ze wel alvast bomen omzaagt voor een nieuwbouwplan dat juridisch nog niet vaststaat?’
De partij roept de gemeente op om haar aanpak radicaal te herzien. ‘De uitspraak van de  rechter is een duidelijk signaal: de gemeente moet stoppen met doordenderen en eerst zorgen voor een zorgvuldig en transparant proces. Dat zou de norm moeten zijn, niet een overwinning in de rechtszaal.’

Tijdens de raadsvergaderingen van 6 en 11 november had alleen LGN ideeën over verbeteringen in de ontwerp-begroting 2025. LGN diende 1 amendement en 2 moties in. Het amendement om de stichting Survival Norg in 2025 een bijdrage te geven en de motie om een strategisch personeelsbeleid voor het gemeentehuis te schrijven, werden verworpen. Alle andere fracties waren tegen. De motie om inwoners als gasten van de raad te gaan ontvangen kreeg wel brede steun. Alleen 4 raadsleden van GB waren tegen.

Uiteindelijk stemde Lijst Groen Noordenveld als enige fractie tegen de begroting gezien het grote bedrag (€ 1.000.000) voor de problemen in het gemeentehuis. Verder is er ten onrechte geen geld beschikbaar voor Survival Norg en andere sportaccommodaties, gaat er teveel geld naar dure woningbouwprojecten en is een stijging van gemiddeld 7,5% een te grote verzwaring van de gemeentelijke lasten voor inwoners.

Hieronder staan het amendement en de moties. 

​​​​

​

Net als 3 jaar geleden organiseert de griffie van de gemeenteraad een cursus waarbij inwoners kunnen kennis maken met het functioneren van de lokale politiek. Het gaat om drie avonden waarin wordt uitgelegd wat de rol van de gemeenteraad is, hoe besluitvorming werkt, etcetera. 

Meer informatie staat op de website Cursus Politiek Actief | Gemeente Noordenveld.

Aanmelden kan via , waarbij vermeld moet worden waarom de cursus gevolgd wordt.

Onderstaande motie is ingediend in de raadsvergadering van 27 november 2024 door LGN samen met Gemeentebelangen. Wethouder Alex Wekema gaf aan dat het college gaandeweg leert bij de opvang en (het kiezen van) locaties, en niet wacht op een evaluatie na bijvoorbeeld een jaar of drie jaar. Hij zegde toe dat hij samen met de burgemeester de raad geregeld bijpraat. Dat was reden voor LGN en GB om de motie niet in stemming te brengen.

Van onderstaande 6 moties wees  de rest van de raad er vijf af en werd die over de Oosterduinen aangehouden tot een volgende vergadering.